Pupekruis
Home ] Up ]

 

Pûpekruis van Bakkeveen

Foto's en tekst: Willem Dolstra

In de berm van de Duerswâldmerwei, de weg tussen Bakkeveen en Wijnjewoude ligt even voorbij de Beakendyk een mysterieus kruis verscholen. Het herdenkingsmonument van gele steentjes, in de volksmond 'Poepekrus' geheten is geplaatst op de plek waar volgens de overlevering in vroeger tijden de jeugdige Hannekemaaier Niels uit Nedersaksen werd beroofd en vermoord. 

Het monument is naast zijn cultuurhistorische waarde ook landschappelijk van grote betekenis voor de wijde omgeving. Van 1600 tot 1900 trokken in het voorjaar grote groepen Duitse Hannekemaaiers (Poepen) uit de armoedige omgeving van Westfalen en NederSaksen naar de Friese greidhoek. In feite waren het de eerste gastarbeiders. Zij besteden zich bij de boeren uit als maaier. In hun voetspoor volgden de kooplieden (kiepkerels) met hun handelswaar. Over de weg naar Drente kwamen zij bij Bakkeveen Friesland binnen en gingen vervolgens verder over de Beakendyk richting Beetsterzwaag. 

Ook de Beakendyk is van grote landschappelijke en historische waarde. De Hannekemaaiers waren van wezenlijk belang voor de vorming van de oude handelsroute. Het eenvoudige gedenkteken is een symbool van een roemrijk verleden. Het ene monument versterkt de functie van de ander. Naast de beide cultuurhistorische monumenten, herinneren grote bedrijven als Vroom en Dreesman. Brenninkmeijer, Lampe, Vos, Sweigmann en Poiesz nog steeds aan de ondernemende Duitse kooplieden. Het vergeten monument zou ondergebracht moeten worden bij landschapsbeheer Friesland. Het cultuurhistorisch erfgoed is het zeker waard om onder de aandacht van een groter publiek te brengen. In de eerste plaats dient er in de onmiddelijke nabijheid van het Poepekrus een goede omschrijving over de hisstorische achtergrond geplaatst te worden. Daarnaast moet het onderhoud beter geregeld worden (o.a onkruid verwijderen en grasmaaien). 

Oproep aan nazaten Hannekemaaiers en Kiepkerels (gepubliceerd in 2001)

Ik denk dat sommigen van u het interessant zullen vinden dat aan de Duerswâldmerwei, de weg van Bakkeveen naar Wijnjewoude, in de buurt van de Beakendyk (een voormalige eeuwenoude handelsroute) nog altijd een eenvoudig monument ligt dat aan het roemrijke verleden herinnert. Het gedenkteken, een in de berm van de weg gestoken kruis is een eerbetoon aan een jonge Hannekemaaier die op de terugweg werd beroofd en gedood. De gemeente Opsterland heeft al vroeg het belang van het monument onderkend. 

Al rond 1920 verzorgde de plaatselijke wegwerker het jaarlijkse onderhoud. Mijn schoonvader wijlen de heer M. Smid was de laatste wegwerker. Nadien raakte het monument in de vergetelheid.

In 1969 werd het kruis met moeite teruggevonden. Om van het onderhoud af te zijn is het zandkruis toen vervangen door gele straatsteentjes. Twee jaar geleden werd in een krantenartikel het idee geopperd om het gedenkteken door middel van een maquette beter onder de aandacht van een groter publiek te brengen en op deze manier voor het nageslacht te bewaren. Tot nu toe is hier door verschillende oorzaken weinig van terecht gekomen en heb ik de taak op mij genomen om samen met plaatselijke verenigingen een goede oplossing te vinden. 

U zult begrijpen dat ik sponsors zoek. Maar meer nog zouden uw persoonlijke medewerking en inbreng van ideeën bijdragen tot een stuk meerwaarde van een zeldzaam en uniek stukje geschiedenis.

Ik hoop dat ik uw belangstelling heb gewekt en wacht op spoedige reacties.

Willem Dolstra
Nije Buorren 6    9243 JR  Bakkeveen (NL)
tel. 0516-541355  bgg 06-20746539

En die reacties kwamen er: klik hier.

 

 

www.bakkeveen.nl   tips, opmerkingen: mail de webmaster [email protected]                        bijgewerkt: 30-01-2005 12:48